Από τα χρόνια των σπηλαίων μέχρι την σημερινή εποχή, το στρες ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Σαφώς και στις μέρες μας το στρες δεν απορρέει από την προσπάθεια μας να αποφύγουμε τον κίνδυνο να γίνουμε θήραμα άγριων ζώων, αλλά από την πολυπλοκότητα της καθημερινότητας.
Μελέτες και έρευνες, έχουν αναδείξει ότι το στρες είναι ένας παράγοντας ο οποίος επιβαρύνει το άτομο δημιουργώντας κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση ασθενειών οι οποίες αφορούν καρδιαγγειακά νοσήματα, υπέρταση, γαστρεντερικές παθήσεις, προβλήματα που αφορούν το ανοσοποιητικό σύστημα, διαβήτης τύπου 2, αλλά και προβλήματα στην σεξουαλική ζωή.
Παράγοντες – Στρες
Οι παράγοντες οι οποίοι δρουν στην ανάπτυξη στρεσογόνων καταστάσεων μπορεί, ακόμα και να εμφανιστούν στο περιβάλλον και τον κοινωνικό περίγυρο. Καταστάσεις όπως η οικονομική κρίση, μια συναισθηματική φορτισμένη περίοδος, μια αλλαγή στον επαγγελματικό τομέα. Ακόμα και η ανάγκη να ενταχθούμε στο κοινωνικό σύνολο μέσω της τροποποίησης του σωματικού βάρους, δρα με τέτοιο τρόπο ώστε η συσσώρευση αρνητικών σκέψεων να δημιουργεί συνθήκες οι οποίες φαίνονται ως μη διαχειρίσιμες από το άτομο το οποίο τις βιώνει.
Έτσι λοιπόν ενώ το στρες θα μπορούσε να δρα θετικά στην όλη διαδικασία αντιμετώπισης διαφορετικών προκλήσεων. Να είναι παράγοντας κινητοποίησης, η έλλειψη δεξιοτήτων και κατανόησης των μηχανισμών του το καθιστά βασικό παράγοντα στην δημιουργία και εμφάνιση παθολογικών αλλά και ψυχολογικών νόσων.
Με την εμφάνιση των υπολογιστών, του διαδικτύου αλλά και όλων αυτών των εργαλείων τα οποία ήρθαν να κάνουν την ζωή των ατόμων πιο εύκολη, ο βαθμός στρες, ενώ κάποιος θα έλεγε ότι θα είχε καθοδική πορεία, βλέπουμε ότι εμφανίζεται σε μεγαλύτερο βαθμό και σε συχνότερη εμφάνιση.
Η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, το φύλο αλλά και όλα τα δημογραφικά στοιχεία ενός ατόμου, δείχνουν ότι δεν το προφυλάσσουν από την εμφάνιση του στρες σε κάποια περίοδο της ζωής του. Έχοντας αυτό υπόψη, καθιστά βασική προϋπόθεση να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς λειτουργείας του αλλά και τους τρόπους με το οποίο μπορούμε να το διαχειριστούμε.
Συμπτώματα & Στρες
Τα συμπτώματα που μπορούν να εμφανιστούν λόγω στρες επηρεάζουν τόσο το σώμα, την πνευματική υγεία, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά. Ενδεικτικά, για τα συμπτώματα που αφορούν το σώμα, μπορούμε να αναφέρουμε τον πόνο στην πλάτη. Μια δυσκολία αναπνοής αλλά και αυξημένα επίπεδα ζαχάρου στο αίμα.
Αντίστοιχα στην συμπεριφορά, έχει καταγραφεί αλλαγή στην σεξουαλική επιθυμία, διαφοροποιήσεις στην πρόσληψη τροφής, επιθετική συμπεριφορά σε άτομα του οικείου περιβάλλοντος, κτλ. Όσον αφορά την πνευματική υγεία, παρουσιάζεται ένας αυξημένος πεσιμισμός, η τάση για λάθη καθώς και η συνεχής ενασχόληση με τα πράγματα τα οποία προκαλούν στρες στο άτομο.
Τέλος, στον συναισθηματικό τομέα, έχει καταγραφεί η αίσθηση θυμού, μοναχικότητας όπως και ανασφάλειας.
Αντιμετώπιση
Σαφώς και το στρες θα παραμείνει ένας καθημερινός παράγοντας ο οποίος θα πρέπει το άτομο να διαχειριστεί με σκοπό να μπορέσει να σταματήσει τον φαύλο κύκλο τον οποίο αυτός δημιουργεί, και κατά συνέπεια γίνεται μη διαχειρίσιμος.
Σε αυτή την προσπάθεια, η διαπίστωση ότι υπάρχει άγχος το οποίο οδηγεί σε στρες είναι το πρώτο βήμα το οποίο το άτομο καλείται να κάνει. Στη συνέχεια μια ανίχνευση με στόχο την πηγή την οποία προέρχεται καθώς και ποιο τομέα της ζωής του αφορά, τον βοηθάει στο να αναλύσει την παρούσα κατάσταση. Αυτό με την σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από προσεγγίσεις με τις οποίες μπορεί να επέλθει η ανακούφιση αλλά και η επίλυση.
Βιβλιογραφία
Brotman, D. J., Golden, S. H., & Wittstein, I. S. (2007). The cardiovascular toll of stress. The Lancet, 370(9592), 1089-1100.
Carnall, C. (2018). Managing change. Routledge.
Matuska, K. M., & Christiansen, C. H. (2008). A proposed model of lifestyle balance. Journal of Occupational Science, 15(1), 9-19.
Mayo Clinic. (2005). How stress affects your body and behavior. Retrieved from https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/in-depth/stress-symptoms/art-20050987
McEwen, B. S. (2008). Central effects of stress hormones in health and disease: Understanding the protective and damaging effects of stress and stress mediators. European journal of pharmacology, 583(2-3), 174-185.
Powell, T. J., & Enright, S. J. (2015). Anxiety and stress management. Routledge.
Seaward, B. L. (2017). Managing stress. Jones & Bartlett Learning.
