Πολλοί γονείς αναρωτιούνται κατά πόσο η προσκόλληση των παιδιών μαζί τους θα τα επηρεάσει θετικά ή αρνητικά στη μετέπειτα ζωή τους. Η προσκόλληση είναι ωστόσο μία έννοια που έχει παρεξηγηθεί και υποτιμηθεί, διαβεβαιώνουν οι ειδικοί.

Η θετική προσκόλληση είναι εξαιρετικά σημαντική στο να διαμορφώσουμε υγιείς προσωπικότητες, ψυχικά υγιή παιδιά και στη συνέχεια ψυχικά υγιείς ενήλικες.

Ο θεμελιωτής της θεωρίας της προσκόλλησης, ο ψυχίατρος John Bowlby, έχει εξετάσει εκτεταμένα τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά σχετίζονται με τους άλλους ανθρώπους και ειδικά με τους φροντιστές τους και πώς αυτό επιδρά στον νου και στη συμπεριφορά τους.

Η δημιουργία ενός ασφαλούς δεσμού νωρίς στη ζωή του παιδιού, μπορεί να επιδράσει θετικά στη μακροχρόνια ψυχική υγεία και στην ανθεκτικότητά του.

Υπάρχουν όμως και παιδιά που συνδέονται υπερβολικά με τους φροντιστές τους, είναι ανυπόμονα, εμφανίζουν στρες όταν ο φροντιστής τους φύγει και κάποιες φορές εκδηλώνουν ακόμη και επιθετικότητα απέναντι στη μητέρα τους επειδή τους εγκατέλειψε.

Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για μία υπερβολική εξάρτηση του παιδιού από τον φροντιστή, στην οποία το παιδί είναι καχύποπτο απέναντι στους ξένους. 

Το αποτέλεσμα είναι συχνά ένα παιδί να μετατρέπεται σε έναν εξαρτημένο ενήλικα που ανησυχεί όταν οι σχέσεις του τελειώνουν, που δυσκολεύεται να έχει εγγύτητα με τους άλλους ανθρώπους, ειδικά στις αισθηματικές του σχέσεις.

Άλλα παιδιά, οι γονείς των οποίων δεν είναι συναισθηματικά διαθέσιμοι ή όταν η μητέρα δεν είναι παρούσα, αναπτύσσουν σχέση με έναν άγνωστο όπως θα ανέπτυσσαν με τη μητέρα. 

Σε αυτή την περίπτωση, τα παιδιά αναπτύσσουν σωματική και συναισθηματική ανεξαρτησία κάτι που βραχυπρόθεσμα μπορεί να λειτουργήσει ως ένας θετικός προστατευτικός παράγοντας, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να κάνει το παιδί να αποσυνδεθεί από τα συναισθήματα και τις συναισθηματικές του ανάγκες. 

Στην ενήλικη ζωή τους, τα άτομα αυτά δυσκολεύονται με τις στενές τους σχέσεις, καθώς δεν μπορούν να μοιραστούν τα συναισθήματά τους με τους συντρόφους τους, ενώ αντιδρούν με σχετική απάθεια στο τέλος μιας σχέσης.

Τέλος, τα παιδιά που δεν έχουν λάβει καλή φροντίδα ή έχουν τύχει κακομεταχείρισης παραμέλησης ή τραυματισμού από τους φροντιστές τους, έχουν την τάση να φοβούνται τους άλλους και μπορεί να αντιδράσουν σε μία κατάσταση με επιθετικότητα ή με στρες.

Αυτά τα παιδιά δεν μπορούν με τίποτα να αισθανθούν ασφάλεια. Ακόμη κι όταν αποζητούν εγγύτητα πρόκειται για ένα μοτίβο συμπεριφοράς που προκύπτει από το τραύμα, τον φόβο, την έλλειψη εμπιστοσύνης και συχνά την κακοποίηση.

Αντιθέτως, όταν ένα παιδί αισθάνεται ασφαλές, μπορεί να αισθανθεί στρες όταν ο φροντιστής φύγει από τον χώρο, αλλά μπορεί πολύ εύκολα να προσαρμοστεί και να επανέλθει στο κανονικό όταν ο φροντιστής επιστρέψει. 

Τα παιδιά με αυτό το στυλ προσκόλλησης αισθάνονται προστατευμένα από τους γονείς τους, αισθάνονται ότι μπορούν να βασίζονται πάνω τους. Αυτά τα παιδιά μπορούν να ανακαλύψουν και να παίξουν περισσότερο χρησιμοποιώντας το φροντιστή ως τη βάση για την ανακάλυψη του κόσμου.

Τα παιδιά αυτά είναι πιο ώριμα, έχουν αυξημένη ενσυναίσθηση εμφανίζουν λιγότερο συχνά επιθετικές συμπεριφορές, ενώ στην ενήλικη ζωή τους έχουν μακροχρόνιες σχέσεις, λιγότερα θέματα εμπιστοσύνης και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.

Ένα παιδί με ισχυρούς δεσμούς προσκόλλησης στην παιδική του ηλικία βρίσκεται σε πιο προνομιακή θέση στη ζωή. Είναι παιδιά πιο ανθεκτικά, πιο προσαρμοστικά, πιο ικανά, πιο σίγουρα για τον εαυτό τους και αναπτύσσουν καλύτερες σχέσεις με τους άλλους.

Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να κάνουμε όσα περισσότερα μπορούμε για να πετύχουμε αυτό το στυλ προσκόλλησης στα παιδιά από μικρή ηλικία.

Πώς θα τα καταφέρετε

Με συνέπεια, που είναι σημαντική ώστε τα παιδιά να αισθάνονται ότι οι φροντιστές τους είναι αξιόπιστοι και συνεπείς, δημιουργώντας αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας.

Το παιδί είναι σημαντικό να γνωρίζει ότι είστε εκεί για αυτό και ότι μπορεί να βασίζεται πάνω σας για να καλύψει όλες του τις ανάγκες. Διαβεβαιώστε το ότι αν αισθάνεται φοβισμένο, μόνο του, αν διψάει, πεινάει ή κρυώνει, μπορεί να έλθει σε εσάς γιατί εσείς θα θέσετε τις ανάγκες του σε προτεραιότητα.

Με επικοινωνία –η οποία κρίνεται να είναι εξαιρετικά σημαντική. Όσο το παιδί μεγαλώνει, θα πρέπει να ακούτε το παιδί σας και να το αφήνετε να κάνει επιλογές, ώστε να κερδίσει αυτονομία, να μάθει από τα λάθη του και να καταλάβει γιατί οι συγκεκριμένες επιλογές πρέπει να αποφεύγονται.

Η καλή επικοινωνία από τον φροντιστή δίνει το μήνυμα στο παιδί ότι το σεβόμαστε, ότι του φερόμαστε σαν μεγάλο άνθρωπο και όχι σαν παιδί, ότι η γνώμη του έχει σημασία. Αυτό βοηθά πολύ στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης του παιδιού.

Τα παιδιά θα πρέπει να ξέρουν ότι δεν πρέπει ποτέ κάποιος να τα κακομεταχειρίζεται ή να τα κακοποιεί. Εάν τα παιδιά φοβούνται τις συνέπειες των πράξεών τους, θα αναπτύξουν φόβο για το φροντιστή και δεν θα αισθάνονται σταθερότητα. Από την άλλη, είναι σημαντικό τα παιδιά να ξέρουν ότι υπάρχουν όρια σε αυτά που μπορούν να κάνουν.

 6 συμβουλές επιτυχίας

1. Ενισχύστε την αυτοπεποίθησή του παιδιού σας μέσα από επαίνους και θετική ενίσχυση, λέγοντάς του “Μπράβο”, “Είσαι καταπληκτικός”, “Αυτό που έκανες είναι υπέροχο”.

Μικρές απτές ανταμοιβές, όπως λίγο παραπάνω παιχνίδι, ένα γλύκισμα ή μία ευχάριστη δραστηριότητα μπορούν να λειτουργήσουν θετικά –φροντίστε όμως να μην το παρακάνετε. Το πιο σημαντικό είναι το παιδί να αισθάνεται ότι το αγαπάτε και του δίνετε σημασία. Όταν νιώθουν ότι τα εκτιμούν, τα παιδιά κάνουν τα πάντα για να εντυπωσιάσουν.

2. Παρατηρήστε την λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία του παιδιού σας. Θα σας βοηθήσει να καταλάβετε αν κάτι δεν πηγαίνει καλά κι αν το παιδί σας έχει ανάγκη να μιλήσει για κάτι.

Το παιδί θα εκτιμήσει το ενδιαφέρον σας, τυχόν προβλήματα θα λυθούν σε πολύ νωρίτερο στάδιο, ενώ το παιδί θα αισθάνεται ότι έχει την υποστήριξη που χρειάζεται.

3. Επιτρέψτε στο παιδί σας να κάνει λάθη και θα βιώσει την αποτυχία. Δεν είναι καλό να είναι προστατευμένο. Η αποτυχία συμβάλλει στο χτίσιμο της ανθεκτικότητας και ενθαρρύνει την κατανόηση, την ενσυναίσθηση, τη θέληση για την επιτυχία και το ξεπέρασμα των εμποδίων. Άλλωστε, η ζωή δεν είναι μόνο καλά, έχει και δυσκολίες.

4. Αναπτύξτε τη δημιουργικότητα του παιδιού σας. Στον ελεύθερο χρόνο τους τα παιδιά θα αναπτύξουν ιδέες, νέους τρόπος σκέψης, θα λύσουν προβλήματα, θα φανταστούν, θα σκεφτούν πράγματα που έχουν συμβεί, θα σκεφθούν τρόπους για να κάνουν τα πράγματα στο μέλλον.

Η δημιουργικότητα ενεργοποιεί το μυαλό το κάνει να νιώσει θετικά συναισθήματα, μειώνει το στρες και δίνει την αίσθηση του σκοπού και της υπερηφάνειας.

5. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να χτίσει σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους, να χτίσει τις δικές του κοινωνικές ικανότητες,  να κάνει φιλίες. Μέσα από το χτίσιμο μιας φιλίας, θα μάθει την έννοια του μοιράσματος και της επικοινωνίας και θα αναπτύξει την προσωπικότητα και ταυτότητά του.

6. Αποτελέσετε μοντέλο καλής συμπεριφοράς για το παιδί σας. Τα παιδιά λατρεύουν να μιμούνται, είναι επομένως πολύ σημαντικό να αποτελείτε παράδειγμα με τη θετική σας συμπεριφορά στο παιδί σας.

Ο γονιός μπορεί να τρώει υγιεινά για να πείσει το παιδί να κάνει το ίδιο, να ασκείται, να δείξει στο παιδί την αξία του ύπνου,  να μειώσει τη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών, να διαβάσει ένα βιβλίο, να φοράει τη ζώνη στο αυτοκίνητο και το κράνος ση μηχανή, να περνάει το δρόμο από τις διαβάσεις, να πετάει τα σκουπίδια στον κάδο κι όχι στο δρόμο, να σέβεται και να δείχνει ενσυναίσθηση στους άλλους ανθρώπους.

Με τον τρόπο αυτό, τα παιδιά θα μάθουν να κάνουν το ίδιο. Τέτοιες συμπεριφορές θα βελτιώσουν τη σωματική και τη συναισθηματική υγεία του παιδιού και θα αυξήσουν την αίσθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας.

Tip: Ενημερωθείτε σχετικά με την Συμβουλευτική Γονέων και Κηδεμόνων